We zijn met de top van De Zalmhaven 1 niet over een nacht ijs gegaan. Juist omdat de top van een dergelijke spectaculaire toren in het oog springt, zijn er meerdere gesprekken geweest tussen de welstandscommissie van Rotterdam en de architect Diederik Dam van architectenbureau DAM & Partners Architecten. In dit interview legt hij uit waarom er gekozen is voor dit nieuwe ontwerp.
‘Wij zijn met een enorme drive en ambitie begonnen aan dit avontuur. Want dat is het, wanneer je de hoogste woontoren van de Benelux ontwerpt. In essentie is het ontwerp de abstractie van een soort oer-wolkenkrabber. De schaal, het ritme en de verjonging van de toren naar boven, zoals we die kennen van de wolkenkrabbers in New York uit de jaren ’30 van de vorige eeuw. De referentie met deze wereldstad komt niet zomaar uit de lucht vallen. Rotterdam heeft een grote geschiedenis met deze stad. Denk maar aan Hotel New York. Dit was het vertrekpunt van de Holland-Amerika lijn, met als eindpunt New York. Hier stapten mensen hoopvol op de boot. Het eerste wat ze zagen wanneer ze het land van ongekende mogelijkheden bereikten, waren de (voor die tijd) immense wolkenkrabbers. Symbool en belofte voor de mooie toekomst die ze hier tegemoet gingen.’
‘De eerste schetsen voor de Zalmhaven dateren al van meer dan 15 jaar geleden. Door de jaren heen hebben we het ontwerp in overleg met de gemeente Rotterdam ontwikkeld en aangescherpt. Oorspronkelijk refereerde het concept van het gehele complex meer letterlijk aan de klassieke elementen van de context. Met de tijd hebben wij het ontwerp moderner en abstracter gemaakt en is het ontwerp meer onderdeel van de hele stad geworden. Maar ook stoerder met een meer eigentijdse uitstraling. De baksteen uit het oorspronkelijke ontwerp hebben we bijvoorbeeld vervangen door natuursteen. De grootte van de natuurstenen platen verhoudt zich beter tot de toren, waardoor de gevel veel beter tot zijn recht komt.’
Ook voor de bekroning van de toren hebben we door voortschrijdend inzicht als laatste een nieuw ontwerp gemaakt. Dit naar aanleiding van de door de ontwikkelcombinatie nieuw voorgestelde programmatische indeling van de top. In het nieuwe ontwerp komt in de top een gecombineerd restaurant, bar en uitzichtpunt, met op de hoeken dubbel hoge verdiepingen van glas van wel 8 meter hoog. Diederik Dam: ‘Dat geeft een spectaculair uitzicht! Deze plek is ontzettend bijzonder, want nergens in Nederland vind je een publiek toegankelijke plek op een hoogte van zo’n 180 meter. Vergelijk de Euromast, met een uitkijk op 100 meter en de ADAM Toren in Amsterdam met een lookout op 70 meter hoogte. Dit is uniek voor Rotterdam én uniek voor Nederland. In de kroon van de Zalmhaven kunnen Rotterdammers letterlijk hun hele stad overzien. En nog veel verder. Hier is van alles te zien en te beleven. Én het belangrijkste: deze plek is voor iedereen.’
Boven het restaurant bevindt zich de machinekamer van de Zalmhaven. Deze bevat een groot deel van de techniek van deze duurzame woontoren. ‘We ontwikkelen een nieuwe top waarin we de functies door een herschikking hebben verbeterd. Daar hoort logischerwijs ook een nieuw ontwerp bij. We hebben opnieuw gekeken naar de functionele opbouw en hebben toen besloten de compositie van de kroon te vereenvoudigen en het ontwerp abstracter te maken. Ook in materiaal. Oorspronkelijk bestond deze laatste 20 meter van de toren uit een bekleding van witte panelen, waarvoor we gelaagd glas hadden geplaatst. Dat gaf een semi transparante uitstraling. In ons nieuwe ontwerp kozen we aanvankelijk voor een omkleding van een gladde beplating met een zilvergrijze afwerking. Dit geeft een mooie weerspiegeling van de lucht: ochtendzon, avondrood, donderwolken. Zo wilden we de top naar boven toe steeds reflecterender maken. Uit verschillende hoeken bleek dat een glazen ontwerp van het bovenste topje meer op prijs werd gesteld, omdat dit beter past bij de transparante uitstraling van de totale kroon. Daarom hebben we uiteindelijk gekozen om de machinerie te omlijsten met glas, zodat deze zijn transparantie behoudt.’
