“SAMEN MAKEN WE DE STAD”

11 november 2018

Drie kraakheldere uitdagingen liggen er voor Fleur Spijker – wethouder Duurzame Verstedelijking, Ruimte en Wonen in Leiden. Die pakt ze met beide handen aan. We vroegen haar hoe.

Een nieuwe wethouder wil graag resultaten boeken, maar waar te beginnen? Voor Fleur Spijker – sinds mei 2018 wethouder Duurzame Verstedelijking in Leiden – is dat geen vraag meer. “We hebben drie uitdagingen. Een: een bouwopgave van 8.500 nieuwe woningen en 2.700 studentenwoningen. Twee: verduurzaming van onze stad, bijvoorbeeld het gasloos maken van onze woningen. Drie: de participatie van onze bewoners vergroten bij dit proces.”

Beginnen bij uitdaging één: wat maakt de bouwopgave van 8.500 woningen en 2.700 studentenwoningen zo lastig?

“We hebben in Leiden niet veel ‘nieuwe’ grond. Daarnaast hebben we met de buurgemeenten ook afgesproken dat we niet in het groen rond de stad gaan bouwen. Dat betekent dat we onze nieuwe woningen in het binnenstedelijk gebied moeten ontwikkelen. Dat vraagt dat we creatief met de ruimte om moeten gaan en ook de hoogte in gaan.”

Zonder dat dit ten koste gaat van de leefbaarheid?

“Precies, we willen echt kwaliteit aan onze stad toevoegen. We denken dan ook goed na over de locaties. Die moeten logisch zijn. En daarnaast is participatie uiteraard enorm van belang. ‘Samen maken we de stad’ is niet voor niets het motto van dit college. Samen met de politiek, ontwikkelaars en natuurlijk de bewoners! Iedereen wordt uitgenodigd mee te praten hoe we bouwopgave in de praktijk realiseren. Zodat het een kwaliteitsverbetering wordt voor de hele stad.”

Er is nu een enorme behoefte aan woningen in de stad. Hoe voorkomt u dat u reageert op de vraag van vandaag en niet vooruitkijkt naar de toekomstige uitdagingen?

“Door visie te ontwikkelen. We maken nu de Omgevingsvisie Leiden 2040, waarin we rekening houden met de toekomst en lange termijn ontwikkelingen van onze stad. Daar nemen we de tijd voor, zonder dat we de processen, die al lopen gaan verstoren. Al kijken we natuurlijk wel – ook bij ontwikkelingen die al lopen, bijvoorbeeld bij de herontwikkeling van ons stationsgebied – waar het een tandje duurzamer kan. We blijven een goede, betrouwbare partner.”

"We willen echt kwaliteit aan onze stad toevoegen"

Welke rol hebben ontwikkelaars bij jullie uitdagingen?

“De private partijen nemen vaak het initiatief tot het maken van de plannen en nemen beleggers mee. Beide zijn enorm belangrijk. We hebben de gedeelde verantwoordelijkheid voor de stad. Ik zie ook de beweging dat ontwikkelaars voor de lange termijn verbonden willen zijn. Amvest heeft niet zo lang geleden Churchillpark opgeleverd. Een mooi stuk Leiden, waarvan we weten dat Amvest lange tijd als belegger verbonden blijft. Dat vinden wij heel belangrijk voor onze stad.”

Op dit moment is er sprake van een hoogconjunctuur. Hoe kunt u als wethouder ontwikkelaars helpen om betere woningen te bouwen?

“Het start met de visie. Wanneer je ontwikkelaars duidelijk kunt laten weten wat de visie van je stad is, geeft dat duidelijke kaders. Daarmee kunnen ontwikkelaars aan het werk. Daarnaast kunnen we natuurlijk de vergunningsprocedure aanscherpen, iets meer snelheid erin. Niet alleen procesmatig, ik zie veel ambtenaren in Leiden met een proactieve houding. Dat geeft de ontwikkelaars ook veel comfort.”

De markt is nu goed, maar dat zal niet zo blijven. Hoe kijkt u daar tegen aan?

“In een laagconjunctuur is het essentieel dat we onze contacten goed blijven houden en onze partners scherp houden. Bijvoorbeeld door innovaties te stimuleren. Een thema dat ik erg belangrijk vind in het kader van duurzaamheid is circulair bouwen. Ook vind ik het vanzelfsprekend dat we lessen leren uit het verleden. Zo is het eigenlijk te zot voor woorden dat er nu zo weinig mensen beschikbaar zijn in de bouw. We moeten met zijn allen blijven leren van de periode sinds de crisis. Je ziet dat ontwikkelaars die tijdens de crisis geïnvesteerd hebben in relaties en mensen er nu dan ook een stuk beter voor staan.”

En de verduurzamingsuitdaging voor Leiden: waar ligt daar de sleutel tot succes?

“Die ligt in de bestaande stad. De wijken rondom de historische schil van Leiden zijn na de oorlog ontwikkeld. Wanneer je daar op de juiste manier verbeteringen doorvoert, sla je drie vliegen in één klap. De woningen worden groener, er kan wellicht woningbouw bij en de sociale inclusiviteit bevordert.”

Wat is er nu zo leuk aan Leiden?

“Leiden is de mooiste stad die er is. Ik ben er geboren en getogen en na mijn studie in Amsterdam met alle liefde weer terug naar Leiden verhuisd. Wat mijn rol als wethouder zo interessant maakt, is dat Leiden ook de grootstedelijke problematiek heeft zoals een stad als Amsterdam of Den Haag. En doordat we kleiner zijn, zijn de lijnen korter. Dat maakt dat je goed contact hebt met de mensen uit stad. En dat zij jou ook goed weten te vinden. Bereikbaar en benaderbaar. Zo zie ik het graag.”

Ontmoet Fleur Spijker

De wethouder Duurzame Verstedelijking heeft een verleden in de advocatuur en heeft een warm hart voor Leiden. “Deze rol zit als gegoten. Met je poten in de modder, want de leefomgeving raakt mensen direct.” De functie van wethouder vraagt aardig wat tijd: “Daarom probeer ik mijn kinderen ook te betrekken bij wat ik doe. Ik nodig ze uit bij mij op het stadhuis en betrek ze bij de onderwerpen die spelen. Je probeert ze als ouder wat mee te geven.” Toch is er nog ruimte voor ontspanning. Sporten staat dan hoog op het lijstje. Hardlopen, krachttraining of wielrennen. En ook heerlijk uit eten met mijn man en tijd doorbrengen met de kinderen zijn dan favoriet.